Βλάχοι

Μαντήλι

Μεταξωτό μαντήλι – τσίπα με χρυσοκλωστή.

Διαβάστε επιπλέον πληροφορίες για το αντικείμενο αυτό εδώ

Παππούς

Από τις διάφορες φυλές που κατοικούν τη Βαλκανική χερσόνησο, οι Βλάχοι είναι οι λιγότεροι γνωστοί. […] Σήμερα βρίσκονται διασκορπισμένοι πάνω στα πιο ορεινά και απομακρυσμένα μέρη της χερσονήσου, από την Ακαρνανία στον Νότο μέχρι τόσο μακριά στον Βορρά όσο τα βουνά της Βουλγαρίας και της Σερβίας.

Η θέση των Βλάχικων χωριών ψηλά στα βουνά της Μακεδονίας, σε περιοχές που σπάνια τις επισκέπτεται κανείς, η αναχώρησή των Βλάχων από τους κάμπους νωρίς την άνοιξη, η χρήση μιας δεύτερης γλώσσας σ’όλες τις επαφές που έχουν με τον εξωτερικό κόσμο και η διπλή σημασία που έχει το όνομα Βλάχος στα νέα ελληνικά, συντέλεσαν στη σύγχυση της γνώσης για τη ζωή τους.

(«Οι Νομάδες των Βαλκανίων», Alan J. B. Wace, Maurice S. Thompson, 1914)

Γυναίκα

Μετσοβίτισσες, περίπου το 1900. (Αρχείο Γ. Πλατάρη-Τζίμα)

Την εποχή των μεγάλων μεταναστεύσεων του ανδρικού πληθυσμού, οι Μετσοβίτισσες κλήθηκαν να αναλάβουν την επιβίωση της οικογένειας αλλά και ολόκληρης της κοινότητας. Στο σπίτι της, η γυναίκα διαχειριζόταν όλες τις καθημερινές ανάγκες της οικογένειας (τροφή, ένδυση κλπ).

Πατέρας

Τύπος Μετσοβίτη τσέλιγκα με άσπρη δίμτα υφαντή. Η άσπρη αυτή ενδυμασία, πού ήταν η αρχαιότερη, χαρακτήριζε όλη την τάξη των κτηνοτρόφων, που γενικά ονομάζονταν Alghi (Άσπροι).

(Αρχείο Γ. Πλατάρη-Τζίμα)

Παλαιότερα υπήρχαν δύο διαφορετικού χρώματος φορεσιές, άσπρη και μαύρη. Συνήθως την άσπρη την φορούσε η τάξη των κτηνοτρόφων και τσιφλικάδων, ενώ την μαύρη οι κατώτερες τάξεις.

Σταδιακά επικράτησε η μαύρη φορεσιά.

Κορίτσι

Μαθήτριες του Τοσίτσειου Παρθεναγωγείου από τα περίχωρα του Μετσόβου.

(Αρχείο Γ. Πλατάρη-Τζίμα)

Το 1861, στο Μέτσοβο ιδρύθηκε Παρθεναγωγείο με δωρεά της Ελένης Τοσίτσα. Μέχρι τότε, οι πιο πολλές Μετσοβίτισσες δεν μιλούσαν την Ελληνική γλώσσα.

Ο γιατρός Σπυρίδων Σοκόλης, που υπηρετεί στο Μέτσοβο στα μέσα του 19ου αιώνα, γράφει ότι μετά τη ίδρυση του Παρθεναγωγείου «…οι μαθήτριες ευδοκίμησαν και εις την γλώσσαν και εις τα εργόχειρα καταπληκτικώς…»
Σημειώνει επίσης ότι οι άνδρες μιλούσαν καλά ελληνικά λόγω της ενασχόλησής τους με το εμπόριο και τη συνεχή επαφή τους με τα Ιωάννινα και τα Τρίκαλα.

Μέσα στον 19o αιώνα λειτουργούσαν στο Μέτσοβο πέντε σχολεία: ένα νηπιαγωγείο, ένα παρθεναγωγείο, δύο δημοτικά και ένα Σχολαρχείο με δύο γυμνασιακές τάξεις

Τσαρούχια

Τα πιο χαρακτηριστικά υποδήματα των Βλάχων είναι τα τσαρούχια, που συνηθίζονται από τους χωρικούς και όλης της νότιας Βαλκανικής. Αυτά έχουν σόλες μάλλον λεπτές, γεμάτες από πρόκες, χωρίς σχεδόν τακούνια, και μύτες γυριστές προς τα πάνω, διακοσμημένες με μεγάλες φούντες.